Cá dứa thuộc loài cá Tra hay còn được gọi là cá tra bần. Cá dứa sống nhiều ở vùng nhiệt đới, châu Á gồm các nước: Việt Nam, Lào, Campuchia, Indonesia, khu vực Sabah, Malaysia… Hiện nay ở Việt Nam, Cá dứa có thể sống trong môi trường nước ngọt và nước lợ vì vậy sống chủ yếu ở đồng bằng Sông Cửu Long trọng yếu ở Cần Giờ và Cà Mau. Cá dứa có thân tròn dài, vây ngực không có ngạnh, đầu nhọn thuôn như đầu cá trê nhưng không có râu. Mắt cá nhỏ, có răng ngắn, phần răng của chúng được gọi là đĩa răng palatine ngắn và răng của chúng khá sắc.
Cá dứa có 2 chiếc gai lưng khá sắc, có chỉ lưng màu đen dọc từ đầu đến đuôi. Mặt trên lưng màu ánh xanh, mặt bụng màu xám bạc, kỳ bùng màu tím. Đuôi cá màu vàng cam, pha chút màu hồng và màu vàng nhạt. Thịt cá thơm ngọt, trắng tươi , ít mỡ. Dòng cá này có da trơn, đem lại giá trị kinh tế và giá trị dinh dưỡng khá cao. Chính vì điều này mà loại cá này rất được ưa chuộng hiện nay bên cạnh đó số lượng cá dứa được đánh bắt ngoài tự nhiên ngày càng khan hiếm và khó khăn hơn. Để đáp ứng nhu cầu thiết yếu hiện nay mà việc nuôi cá dứa cũng ngày càng phát triển. Trên thị trường hiện nay sẽ có hai loại cá dứa: cá dứa thiên nhiên và cá dứa nuôi
Cách phân biệt cá dứa thiên nhiên và cá dứa nuôi:
Đặc điểm | Cá dứa thiên nhiên | Cá dứa nuôi |
Màu sắc | – Thường có màu sắc khác nhau. – Lưng cá thường có màu xanh sẩm hoặc màu nâu sẩm theo từng con nước. – Bên hông sống lưng có 2 sọc chỉ màu đen dày chạy dài theo hông sống lưng, độ sọc chỉ càng đậm – Có da bụng trắng mịn, nổi phấn – Đuôi có màu đỏ ánh vàng | – Lưng cá có màu xanh dương nhạt hơn cá thiên nhiên và chỉ có một màu duy nhất – Hai đường hông sống lưng nhạt và ngắn hơn cá thiên nhiên – Bụng màu sậm hơn Đuôi màu đỏ đen sậm |
Hình dáng | – Có hai râu – Đầu cá thiên nhiên thon nhỏ so với mình cá, chứ không bè 2 bên | – Có 4 râu |
Trọng lượng | Có kích thước lớn từ 1 ký – 6 ký. Cá thiên nhiên thường có kích thước không đều, size lớn nhỏ khác nhau, cũng có kích thước khá lớn | Thường có kích thước nhỏ từ 500gram-2 ký/con, size đều nhau rất dễ phân biệt |
Cách đánh bắt | Việc đánh bắt cũng khá khó khăn, săn bắt cá dứa khoảng thời gian tháng 8 đến tháng 12 âm lịch . Cá dứa tự nhiên thường thích chui trong những địa điểm có những nhánh cây gỗ hay những bãi đất dưới sông. Cá dứa thường đi theo cặp. | Việc đánh bắt dễ dàng hơn rất nhiều do có giới hạn về không gian và thời gian |
Chất lượng và mùi vị | – Thịt cá có độ dày phụ thuộc vào kích thước cá – Thịt cá có độ trong, có màu hồng da nhạt, có những đường gân máu đỏ trong, xương cá đỏ đậm do khi cá sống ăn thức ăn gì thì màu sắc cá sẽ có màu đó. Về chất lượng thịt thì cá có độ ngọt thanh, thịt chắc dai, có lượng mỡ béo vừa phải không ngấy. | – Thịt cá có màu trắng xanh, trắng vàng tuỳ theo thực phẩm và cách bảo quản, cá có nhiều mỡ trắng bao quanh bụng cá. – Về chất lượng thịt cá có lượng mỡ khá cao, thịt trắng nhưng không có độ ngọt như cá thiên nhiên. |
Giá thành | Vì đánh bắt khó khăn và khan hiếm giá thành cao | Giá thành thấp hơn nhiều so với cá dứa thiên nhiên |
Nhìn chung, cá dứa hiện nay dù là thiên nhiên hay được nuôi, loại cá luôn là một thực phẩm được nhiều khách hàng ưa chuộng và săn đón . Nó vừa tiện lợi chế biến được nhiều món ngon mà giá cả cũng phải chăng.